Secde Sûresi, 27. Ayet

[Kur’ân-ı Kerîm]

اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّا نَسُوقُ الْمَٓاءَ اِلَى الْاَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِه۪ زَرْعاً تَأْكُلُ مِنْهُ اَنْعَامُهُمْ وَاَنْفُسُهُمْۜ اَفَلَا يُبْصِرُونَ

[Türkçe Transkript]

Eve lem yerav ennâ nesûku-lmâe ilâ-l-ardi-lcuruzi fenuḣricu bihi zer’an te/kulu minhu en’âmuhum ve enfusuhum(s) efelâ yubsirûn(e)

[Mâtürîdî]

Görmediler mi ki biz, kupkuru yerlere suyu ulaştırıyoruz da onunla gerek hayvanlarının gerekse kendilerinin yediği ekini çıkarıyoruz. Hâlâ ibret gözüyle bakmayacaklar mı?

---

Görmediler mi ki biz, kupkuru yerlere suyu ulaştırıyoruz da onunla gerek hayvanlarının gerekse kendilerinin yediği ekini çıkarıyoruz. Bu âyet onların yeniden dirilişi inkâr etmelerine karşı delil olarak bildirilmiştir. Önceki âyet ise inkâr etmeleri sebebiyle başlarına gelecek azabı inkâr etmeleri ve peygamberlere muhalefette bulunmalarından dolayı bildirilmiştir. Dolayısıyla Cenâb-ı Hak bir tür ölü olan kupkuru toprağa suyu ulaştırıp onun canlanmasına kadir olan varlığın, ölümden sonra sizin yeniden diriltilmenize de güç yetirebileceğini hatırlatmaktadır. Zira ölü ve kupkuru toprağın canlandırılmasındaki olağanüstülük ve kudret, inkâr ettikleri dirilişten daha çok olağanüstü değilse de daha az olağanüstü değildir. Dolayısıyla ölülerin diriltilmesine güç yetirmeyi nasıl inkâr edersiniz. Halbuki bunun benzerini ve daha fazlasını görmektesiniz. Kupkuru yer. Ebû Avsece şöyle demiştir: Bu, bitkinin bulunmadığı yerdir. “Eradûne ecrâzün” ve “erdun ecrâzün” şeklinde kullanılır. Yine İbn Kuteybe şöyle demiştir: Kupkuru yer. Bitkinin bulunmadığı kuru yer demektir. Bu kelimenin çoğulu “ecrâz” şeklinde gelir. Eğer yıllar kurak geçerse “sinûne ecrâz” denilir. Bazıları şöyle demiştir: Kupkuru yer. Bitki örtüsünü yiyip bitirdiği yer. Yani bitkinin orada yandığı yer. Eğer bir kadın kısırsa “imraetün cerzâ” denilir. Veya buna benzer bir ifade kullanılır.

Yediği. Yani su sayesinde kupkuru topraktan çıktığını bildirdiği ekinden yediği. Hayvanlarının ve kendilerinin yediği. Hala ibret gözüyle bakmayacaklar mı? O’nun sizin için ve hizmetinize sunulan hayvanlar için belirtilen gıdaları çıkarmasındaki kudretine. Veya Cenâb-ı Hak nimetlerini bildirip şöyle buyurmaktadır: O’nun nimetlerine bakmaz mısınız? Nasıl olur da inkâr ediyor, başkasına tapıyor ve başkasına şükrediyorsunuz. Hz. Ömer’in (r.a.) şöyle dediği rivayet edilmiştir: Kupkuru yer, hiçbir bitkinin bulunmadığı yerdir.