Kasas Sûresi, 7. Ayet

[Kur’ân-ı Kerîm]

وَاَوْحَيْنَٓا اِلٰٓى اُمِّ مُوسٰٓى اَنْ اَرْضِع۪يهِۚ فَاِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَاَلْق۪يهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَاف۪ي وَلَا تَحْزَن۪يۚ اِنَّا رَٓادُّوهُ اِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَل۪ينَ

[Türkçe Transkript]

Ve evhaynâ ilâ ummi mûsâ en ardi’îh(i)(s) fe-iżâ ḣifti ‘aleyhi fe elkîhi fî-lyemmi velâ teḣâfî velâ tahzenî(s) innâ râddûhu ileyki vecâ’ilûhu mine-lmurselîn(e)

[Mâtürîdî]

"Mûsa'nın annesine, 'Onu emzir, başına bir şey gelmesinden endişe ettiğinde onu nehre bırak. Korkup kaygılanma. Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu peygamberlerden biri yapacağız' diye vahyettik."

---

Vahiy-İlham Ayırımı ve Kadının Peygamberliğinin İmkânsızlığı

Mûsa'nın annesine: Onu emzir diye vahyettik. Tevil ehlinin çoğunluğu buradaki vahyin, risâlet ve haber verme konumunda değil, ilham ve kalbe bazı mânaları atma türünden olduğunu söylemiştir. Çünkü risålet vahyi olsaydı o, peygamber olurdu, bu ise caiz değildir. Ancak şöyle denilmiştir: Annesine onu emzirmesi ve denize bırakmasının ilham edilmesi mümkündür. Korkup kaygılanma. Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu peygamberlerden biri yapacağız meâlindeki sözlerin ona ilham edilmesine gelince bunun sözü açıklama ve yüz yüze konuşmak dışında bir yolla bilinme imkânı yoktur. Ancak şöyle denilebilir: Mûsa'ya (a.s.) ait bazı peygamberlik belirtileri sayesinde annesi, onun kendisine geri verileceğine ve belirli bir döneme kadar peygamber olarak kalacağını bilmiştir. Şunu belirtmek gerekir ki peygamberlerde küçüklük ve çocukluk dönemlerinde bazı peygamberlik alâmet ve múcizeleri [irhâs] bulunuyordu. Mesela Îsânın (a.s.) beşikteyken "Ben, Allah'ın kuluyum. O, bana kitap verdi ve beni peygamber yaptı" diyerek kavmiyle konuşması, Hz. Muhammed'in doğduğu gece, Mekke'nin onun nuruyla aydınlanması gibi; öyle ki insanlar güneşin doğduğunu zannetmişlerdir. Buna göre Hz. Mûsada, annesinin bu tür belirtilerle onun peygamber olduğunu ve kendisine geri verileceğini bildiği alâmet ve mûcizelerin meydana gelmesi mümkündür.

Müfessirlerin "bu, başka değil ilham vahyi ve kalbe atılan mânalardır" tarzındaki sözleri, bizi bu açıklamayı yapmaya zorlamıştır. Bize göre peygamber olmasını sağlamaksızın Hz. Mûsa'nın annesine risâlet vahyine benzer şekilde bir vahiyde bulunulması mümkündür. Bu, Meryem kıssasında belirtilen durum gibidir. Melek onun yanına geldiğinde Meryem, şöyle diyerek ondan Allah'a sığınmıştır: "Senden, çok esirgeyici olan Allah'a sığınırım! Eğer Allah'tan sakınan bir kimse isen (bana dokunma). Melek: Ben, yalnızca, sana tertemiz bir erkek çocuk bağışlamak için Rabb'in tarafından gönderilmiş bir elçiyim, dedi". Bu, onu meleklerin evlatla müjdeledikleri sevindirici bir haberdir. Elçilerin [Cibrîl ve diğer meleklerin] kendisine gönderilmesi ve onunla yüz yüze konuşmalarıyla Meryem peygamber olmamıştır. Mûsa'nın (a.s.) annesinin durumu da bunun gibidir. Meleklerin Hz. İbrahim'in karısını şu sözlerle çocuk müjdelemeleri de konuya dair örneklerdendir: "Ona da İshak'ı, İshak'ın ardından da Yakubu müjdeledik". Bunun gibi belirtilmesi halinde pek çok örnek söz konusu olup kadınlar bu tür olaylar sebebiyle peygamber olmamışlardır. Mûsa'nın annesine vahyedilmesini de anlattıklarımıza benzetmek mümkündür. Evet, Meryem'in peygamber olmadan da vahiy alma durumunun gerçekleşmesi mümkündür. Bu açıklama daha uygun ve gerçeğe daha yakın bir yorumdur. En doğrusunu Allah bilir.